Dul ve Yetim Maaşı

Dul ve yetim aylığı kimlere verilir? Dul maaşı başvurusu nasıl yapılır, şartları nelerdir? soruları dul ve yetim maaşı almak isteyenlerce sorgulanmakta. Dul maaşı; sigortalı eşi vefat etmiş erkek ya da kadının aldığı devlet desteğidir. Bu destek yalnızca kadınlara değil; eşi vefat etmiş erkeklere de verilmektedir. Peki kimler dul ve yetim aylığı alabilir? İşte detaylar.

Eşi vefat etmiş olan kişilerin ekonomik olarak zorluk çekmemesi için yapılan bu ödemeler. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü tarafından verilmektedir. Bu noktada; kişinin başvuru yapmasından sonra tüm gerekli analiz ve araştırma, alanında uzman kişiler tarafından yapılmaktadır. Dul aylığı almak için başvuru şartlarını sağlamış olan kişiler, sonuçları için e-devlet sistemine giriş yapabilir.

Görece olarak dezavantajı durumda olan gruplara pozitif ayrımcılık yapılması ve bu grupların korunması görevi Anayasa tarafından devlete verilmiştir. Devlet, bu görev nedeniyle sosyal güvenlik kapsamı dışında kalan yani geçim sıkıntısı çeken dezavantajlı gruplara, sosyal yardım vermek suretiyle yükümlülüğünü mali kaynakları ölçüsünde yerine getirmektedir.

Kimler dul ve yetim aylığı alabilir?

– Eşi vefat etmiş bir kadın ya da erkek dul aylığını başka bir evlilik yapana ya da ölene kadar devam etmektedir.

– Eşi vefat eden kişi sigortalı olarak bir işe başlar ise duruma göre maaşının yarısı kesilebilmektedir.

– Anne ya da babasını kaybeden bir erkek 18 yaşına kadar kesintisiz olarak yetim aylığı almaya devam etmektedir. Öğrenci olarak eğitimine devam eder ise bu yaş sınırı 25’e çıkmaktadır. Bu durum yalnızca erkek çocuğunda malullük durumu olursa değişmektedir. Erkek çoğunun çalışmasına engel olacak maluliyeti bulunması durumunda aş sınır olmadan ömür boyu yetim aylığı hakkı devam etmektedir.

– Anne ya da babasını kaybeden bir kız resmi nikahlı olarak evlenmediği sürece, yaşı kaç olursa olsun ölene dek yetim aylığını alabilmektedir. Yetim aylığı alan kız çocuğu evlenir ya da sigortalı bir işe girerse yetim aylığı kesilmektedir. Boşanması ya da işten ayrılması gibi bir durum söz konusu olduğunda maaş tekrar bağlanmaktadır.

– Vefat eden sigortalının anne ve babasının aylık alabilmesi için;

-Hiçbir sosyal güvence ve gelirinin bulunmaması

– Mal varlığının olmaması

– Sigortalının vefat etmeden önce bakmakla yükümlü olduğu kişiler arasında olması gerekmektedir.

– Dul ve yetim aylığı alınabilmesi için resmi olarak başvuru yapılması ve talepte bulunulması gerekmektedir.

– Dul ve yetim maaşı ödemeleri sigortalının ölüm tarihinden sonra gelen ilk aybaşında ödenmeye başlanmaktadır. Başvuru da yaşanan gecikmelerde, başvuru tarihini izleyen ay başında ödemeler yapılmaya başlanır.

Dul ve yetim maaşı nasıl hesaplanır?

Dul ve yetim maaşı hesaplaması yapılırken hak sahiplerine göre ve vefat eden sigortalı kişinin durumuna göre farkı şekillerde yapılmaktadır. Bu kapsamda dikkat edilenler şu şekildedir;

– Vefat eden sigortalı kişinin eşine maaşının %50 oranında maaş bağlanmaktadır.

– Vefat eden sigortalının çocuğu yoksa eşine maaşının %75’i oranında maaş bağlanmaktadır.

– Vefat eden sigortalının bir çocuğu varsa, çocuğa yüzde %25 oranında maaş bağlanmaktadır.

– Vefat eden sigortalının çocuklarının her birine %25 oranında maaş bağlanmaktadır.

– Çocuk başına ödenen yetim aylığı ve eşe ödenen dul aylığı toplamı, vefat eden sigortalının maaşı üzerine çıkamayacağı için belirli indirimler yapılarak maaş pay edilmektedir.

– Anne ve babanın vefat etmiş olması durumunda çocuğa %50 oranında maaş bağlanmaktadır.

– Vefat eden sigortalının emekli maaşının %90’ınana kadar yakınlarına maaş bağlanmaktadır. Böyle bir durumda maaş eşe 2, çocuklara 1 hisse olarak pay edilerek hesaplanmaktadır.

Dul ve yetim maaşına nasıl başvurulur?

Dul ve yetim maaşı başvurusu ilgili kuruma bizzat ya da online olarak yapılabilmektedir. Başvuru için SGK il ya da ilçe müdürlüklerine gidilmelidir. Başvuruda gerekli olan evraklar şu şekilde sıralanabilmektedir;

– Başvuru dilekçesi,

– Kimlik araştırma belgesi,

– İlgili sigortalıya ait ölüm belgesi,

– Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

– Erkek çocuklar için öğrenci belgesi,

– 3 adet fotoğraf,

Başvurunun online olarak yapılabilmesi için ise E-Devlet sistemine giriş yapılması gerekmektedir. Online başvuru için izlemeniz gereken adımlar şu şekilde sıralanabilmektedir; Başvuru Yapmak İçin; Öncelikle; https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-olum-yardimi-ve-dul-yetim-ayligi-talebi adresine tıklayarak giriş yapmanız gerekmektedir. Bağlantıya tıkladıktan sonra açılan sayfada ‘Kimliğimi Şimdi Doğrula’ seçeneğine tıklamasınız. Kimlik doğrulamasından sonra açılan sayfada vefat eden yakınınıza ait T.C kimlik numarasını yazarak ‘Başvur’ seçeneğine tıklamanız yeterlidir. Bu şekilde başvurunuzu online olarak tamamlayabilirsiniz.

Dul ve yetim aylığın nerden alınır?

Dul ve yetim maaşı almak için hak sahibi olan kişiler, maaşlarının çalıştığı bankaya yatırılması için talimat verebilmektedir. Bu sayede her ay devlet tarafından ödenen bu maaş, kişinin belirlediği bankaya düzenli olarak yatırılmaktadır. Bu maaş için başvuru süreci hızlı bir şekilde sonuçlanmakta olup sigortalının vefat ettiği ayı takip eden aybaşında ilgili rakam ödenmektedir. Fakat vefat eden sigortalının GSS borcu dahil olmak üzere prim borcu varsa, borcun tamamının ödenmesi gerekmektedir. Dul ve yetim maaş hak sahipleri ilgili prim borcunu sigortalının vefat ettiği ay içerisinde öderse, yine vefatı takip eden aybaşında maaş ödemesini alabilmektedir. Prim borcu daha sonra da ödenebilmekte olup bu kez borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşında maaş ödenmeye başlanmaktadır. Dul ve yetim aylığı için başvuruların gecikmesi herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Başvuru ne zaman yapılırsa, ödemeler başvuruyu takip eden aybaşında yapılmaktadır. Dul ve yetim aylığı için şartlar uygunsa 5 yıl zaman aşımı süresi bulunmaktadır. Hak sahipleri 5 yıl içerisinde başvuru yapabilir, dul ve yetim aylığı için haklarını talep edebilirler.